Het proces van hulp bieden
De meeste mantelzorgers zorgen uit liefde en met voldoening. Ze zijn goed in staat om mantelzorg in te passen in hun dagelijkse leven. Toch kan mantelzorg ook (te) zwaar worden. Dan bestaat het risico op overbelasting en soms kan dit zelfs leiden tot ontspoorde mantelzorg.
Het risico op overbelasting filteren
Hoe kun je als beroepskracht te werk gaan om overbelasting bij mantelzorgers terug te dringen of zelfs te voorkomen? Gebruikt hiervoor het VoSOF-filter. Hierin worden 4 verschillende stappen in het proces van hulp bieden onderscheiden. Van het opsporen van mantelzorgers tot aan het verwijzen naar passende ondersteuning.
- Vroegtijdig opsporen (Vo)
In veel situaties is er een mantelzorger betrokken. Heb hier oog voor, ook als je niet in direct contact staat met de mantelzorger. Stel vast hoe het met de mantelzorger gaat en of er een risico op overbelasting bestaat. Probeer preventief informatie te verstrekken over het belang van goed voor zichzelf zorgen en geef tips met als doel dat de mantelzorger de zorg, ook op de lange duur, kan volhouden.
Meer ondersteuning zal nog niet nodig zijn. Informeer zo nu en dan naar hoe het met de mantelzorger gaat. Doel hiervan is dat de mantelzorger het belang van vroegtijdig hulp inschakelen gaat onderkennen.
- Signaleren van overbelasting (S)
Probeer de mate van belasting vast te stellen. Let hierbij op signalen (fysiek, psychisch of gedragsmatig). Mantelzorgers zijn vaak niet gewend aan het onderkennen van de eigen ondersteuningsbehoeften. Zij cijferen zichzelf vaak weg en zijn vooral gericht op de naaste.
Als er dan sprake is van overbelasting vragen zij niet vaak zelf om hulp, maar signalen die erop duiden dat zij hulp nodig hebben zijn er vaak dan al wel. Maar bespreekbaar wat je denkt te zien, want niet alles is wat het lijkt. Maar je kunt ook een van de meetinstrumenten gebruiken om de ervaren belasting bij mantelzorgers vast te stellen. Door de mantelzorger vaker dezelfde vragenlijst (bv EDIZ/EDIZ+) te laten invullen kan de belasting op langere termijn worden vastgesteld.
- Ondersteuning bieden (O)
Wat kun je zelf doen om verlichting te bieden?
Denk mee over mogelijke oplossingen voor de ervaren problemen. Een luisterend oor kan al veel voor de mantelzorger betekenen. Ook kan het belangrijk zijn om te benadrukken dat het inschakelen van hulp geen teken van zwakte/falen is (legitimatie bieden). Voorbeelden hiervan zijn:
'U heeft veel op uw bordje liggen. Lukt dat allemaal'?
'Hoe gaat u samen om met deze ziekte, want het is nogal wat'?
- Verwijzen (V)
Soms vereist de situatie meer steun dan jij kan bieden. Waar kun je mantelzorgers naar doorvewijzen?
In de gemeente Zeist zijn diverse ondersteuningsmogelijkheden voor mantelzorgers. Probeer op de hoogte te zijn van de mogelijkheden en zorg - zo mogelijk - voor een 'warme' doorvewijzing.
Heb je moeite met het vinden van passende ondersteuning?
Neem gerust contact met ons op!